мотоатқыштар әскері — (Мотострелковые войска) жүрдек сауытты машиналармен, автоматты атқыш қарулармен, танкіге қарсы қолданылатын күшті құралдармен және басқа да қару жарақпен жабдықталған құрлық әскерлерінің бір түрі. М.ә. ядролық соққыдан соң шабуылды үдемелі… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
таулы жерлердегі бөлімшелерді техникалық қамтамасыз ету — (Техническое обеспечение подразделений в горах) қазіргі кездегі ұрыста танк (мотоатқыш) бөлімшелерін техникалық қамтамасыз етуді ұйымдастыру және жүзеге асыру ұрыс қимылдарының сипаты мен түріне, әскери қимылдар театрының физикалық географиялық… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ұрыс дабылы бойынша жиналу пункті — (Пункт сбора по боевой тревоге) ұрыс дабылы жарияланғаннан кейін бекітілген қару жарақтарымен, оқ дәрілері және т. б. материалдық құралдарымен бөлімшенің жеке құрамы, сонымен қатар ұрыстық тапсырмаларды орындауға дайын әскери техника шығарылатын… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ізіне түсу — (Преследование) толық жою мақсатында шегінуші қарсыласқа жасалған шабуыл. І.т дің маңыздылығы атыстық соққы, шегінуші қарсыластың қапталы мен тылына шығудағы әскерлердің екпінді ілгерілеуін және оның топтарын қоршауға алу, бөлшектеу және жою… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
абылайша — (Жамб., Шу) қос, шаңыраққа уықтың өзін ғана шаншып тұрғызатын керегесіз кішкене үй. А б ы л а й ш а ілгеріде болған екен (Жамб., Шу). Айдалада, аппақ қар үстінде, қар жамылған жалғыз а б ы л а йш а д а н көк түтін ұйтқи ұшып жатты (Ғ. Мұст., Дау … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
арза — (Шымк., Шәу.; Қ орда: Сыр., Жал., Қарм.; Қарақ.; Түрікм., Красн.; Жамб., Шу) арыз. Бір а р з а жазғызып алайын (Жамб., Шу). Пенсияға шығу үшін а р з а м д ы алып ауданға бардым, а р з а м а бұрыштама соғып берді Қ орда., Сыр.). Айтатын… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
итініп-тартынып қалу — Қ орда., Қарм.) 1. жетектегі, тіркеудегі түйенің бірде ілгері, бірде кейін шегініп, кейде тартынып жүруі. 2. түйенің шөккен орнынан тұрардағы әрекеті … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ілкі — 1 (Ақт., Ойыл; Орал, Казт.) алғаш, ең алғаш, бірінші рет. І л к і армияға барған кезім еді, әскер тәртібіне бірден көндіге алмай жүрдім де, біраз күннен кейін үйреніп алдым (Ақт., Ойыл). Менің онда і л к і барғаным еді (Орал, Казт.). 2. (Гур.,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
табан қыла отыру — Қ орда., Арал) қайықты ілгері жылдам жібермей, кейіндете ұстап отыру. Қайық қара жерге шығып қалмасын, ескегіңмен есіп, қайықты т а б а н қ ы л а о т ы р Қ орда., Арал) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ал — I Ала сал. Бір нәрсені тездетіп алу. Ала сала. Бір нәрсені алысымен. ≈ Құрығын а л а с а л а өріске қайтты. Алып қарағанда. Қарастырғанда, зерттегенде, ойластырғанда. Қазақ халқының музыкалық өнері жанр жағынан а л ы п қ а р а ғ а н д а, өрлеу… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
алдарақ — үст. сөйл. Алда, ілгерірек. Үш салт атты қатты желіп келеді. Біреуі а л д а р а қ, екеуі кейінірек (Ғ. Мүсірепов, Ұлпан, 9) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі